این یشت، با 19 بند، به نام اردیبهشت، دومین امشاسپند است. اردیبهشت فرشته ای است که در جهان خاکی نگهبان درستی، پرهیزگاری، پارسایی، تقوا، پاکی، نظم و سرانجام اخلاق به معنای عام کلمه است. همین مفهوم است که از آن در دین مزدیسنا، پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک برداشت شده است. اردیبهشت از اسمِ معنایِ اَشَه، راستی و فضیلت و همیشه (بهتر،بهشت)، درست شده است: راستی بهتر (بهترین راستی). اردیبهشت بیشتر از هر امشاسپندی بر زبان زرتشت جاری می شود. هنگامی که اهورامزدا به ستاره ها گردش می دهد و به ماه افزایش و کاستی، اردبیهشت است که حضور دارد و آفرینش جهان نخستین، رویش گیاهان به میانجی گری اردیبهشت انجام می پذیرد.
نقش اردیبهشت در تولد زرتشت
روایت شده است که به هنگام تولد زرتشت، بهمن و اردیبهشت، هر دو در کنار اهورامزدا قرار داشته اند و نقش اردیبهشت در تولد زرتشت و پس از رسیدن به پیامبری، در گرویدن ویشتاسپ به او، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اردیبهشت بهترین پرهیزگار بی مرگ و بخشندۀ برکت است. به کمک اردیبهشت پرهیزگاران به بهشت می روند و هر کس به اندازۀ نیکویی خود ارجمند است.
اردیبهشت در زمان ساسانیان
ظاهرا در دورۀ ساسانی و اواخر آن ارج اردیبهشت باز هم بالا می رود. بُندهش دربارۀ این امشاسپند می نویسد:
” نخست خدایی را به هرمزد اردیبهشت داد… و آنگاه هرمزد هرمزد اردیبهشت را بن همۀ مینوان فراز گماشت “
اردیبهشت اوج برداشت و ایران باستان از اهورامزدا و نیروی برتر ماورا الطبیعه است. اهورامزدا با فعالیت اردیبهشت است که بر اریکۀ اهورایی تکیه می زند. با این همه شگفت انگیز است که اردیبهشت یشت تنها نوزده بند دارد.
اردیبهشت یشت، به سبب شرح ستیز امشاسپند اردیبهشت با بدی ها و تبهکاران، بر خلاف انتظار، بی بهره از زیبایی دیگر یشت ها، یشتی ملال آور است. انگاری این یشت در فضایی مسموم و آکنده از بدی و بیداد، یک شبه و در یک نشست، با خشم هر چه تمام تر سروده شده است.!!!
سرچشمه
هزاره های گمشده-رجبی