بَلاش پنجم یا وَلَگَش ، بیست و هشتمین شاه ایران از خاندان اشکانی است که از سال ۱۹۱ تا ۲۰۹ میلادی سلطنت کرد . پیش از او بلاش چهارم و خسرو دوم ( شاه شورشی ) و پس از او بلاش ششم بر تخت سلطنت نشستند .
وی همچنین با عنوان واقارش دوم از سال ۱۸۰ میلادی تا ۱۹۱ میلادی پادشاه سلسله اشکانی ارمنستان بود . پیش از او سوهه موس و پس از او خسرو یکم بر تخت نشستند .
وی جانشین و پسر بلاش چهارم از دودمان اشکانیان و دارای دین و مذهب مزدیسنا بود .
او سه فرزند با نام های بلاش ششم ، اردوان پنجم و خسرو یکم داشت .
در منابع قدیمی بلاش ششم را بلاش پنجم نامیده‌اند و به این ترتیب بلاش پنجم را نیز بلاش چهارم دانسته‌اند .
سلطنت بلاش با نبرد با امپراتوری روم ادامه پیدا کرد ، که از سال ۱۹۵ میلادی تا ۲۰۲ میلادی طول کشید و موجب تصرف کوتاه مدت پایتخت اشکانیان ، تیسفون ، و تأیید دوباره حکومت رومیان در ارمنستان و شمال بین النهرین از سوی حکومت اشکانی شد .
« سلطنت ارمنستان »
بلاش در جوانی فرمانروای ارمنستان و جانشین فرمانروای رومی آنجا ، سوهه‌موس شد . در طول قرون اول و دوم میلادی ، تاج و تخت ارمنستان اکثراً به یکی از بستگان و اقوام نزدیک شاهنشاه اشکانی ، داده میشد . این حاکمان به خود لقب « شاه بزرگ ارمنستان » را میدادند . طبق گفته آگاتانگلوس ، تاریخ نویس ارمنی قرن پنجم ، فرمانروای ارمنستان در امپراتوری اشکانی رتبه دوم را داشت و تنها شاهنشاه اشکانیان مقام و جایگاهی بالاتر از او داشت . لی پترسون ، تاریخ نویس ، بر این باور است که احتمالش وجود دارد که آگاتانگلوس در اهمیت سرزمین خود اغراق کرده باشد . بر خلاف هشت شاهزاده اشکانی قبلی که بر ارمنستان حکومت می کردند ، بلاش پنجم توانست از سلطنت فرزندانش بر تاج و تخت ارمنستان مطمئن شود . فرزندان بلاش پنجم تا زمان سقوط سلسله اشکانی ارمنستان به وسیله ساسانیان بر ارمنستان حکومت کردند . بلاش پنجم در دوران حکومت و سلطنت خود در ارمنستان ، در سال ۱۸۹ میلادی موفق شد رِو اول ( که مادرش خواهر آمازاسپ دوم ، فرمانروای فرنوازی ، بود ) را بر تاج و تخت ایبری بنشاند . نوادگان وی تا سال ۲۸۴ میلادی بر ایبری سلطنت کردند تا اینکه خانواده اشکانی دیگری به نام مهرانیان جایگزین آنها شدند .
« شاهنشاه امپراطوری اشکانی »
بلاش پنجم در سال ۱۹۱ میلادی ، بعد از مرگ پدرش بلاش چهارم ، بر تخت سلطنت ( شاهنشاهی اشکانی ) نشست و تاج و تخت ارمنستان را به پسرش خسرو اول ( ۱۹۱ _ ۲۱۷ ) واگذار کرد .
معلوم نیست که انتقال قدرت از بلاش چهارم به بلاش پنجم مسالمت آمیز بوده است یا اینکه بلاش در یک نبرد داخلی تاج و تخت را به دست آورده است .
یک شاهزاده شورشی به نام خسرو دوم ، قبل از به سلطنت رسیدن وی ( بلاش پنجم ) ، در ماد دست به شورش زده بود . اما این چنین به نظر می‌رسد که بلاش پنجم موفق شد به سرعت او را سرکوب کند .
بلاش پنجم از امپراتور پسنیوس نیگر در مبارزه و نبرد او برای تاج و تخت روم علیه امپراتور سپتیموس سوروس در سال ۱۹۲ – ۱۹۳ ، حمایت کرد . علاوه بر این ، وی همچنین در امور دولت های تابع روم در شمال بین النهرین — آدیابن و اسرئون — مداخله می‌کرد . به همین سبب ، سپتیموس سوروس که در این مبارزه پیروز میدان شد ، در سال ۱۹۵ به امپراتوری اشکانی حمله کرد . سوروس تا بین النهرین پیشروی کرد ، اسروئن را به استان رومی تبدیل کرد و تیسفون پایتخت اشکانیان را در سال ۱۹۹ تسخیر کرد . در همان زمان شورش هایی در استان های ماد و پارس دوره اشکانی روی داد . سپتیمیوس سوروس اکنون خود را « پارتیکوس ماکسیموس » ( پیروز بزرگ در پارت ) اعلام کرد . با این وجود ، وی موفق نشد فتوحات خود را ، به خاطر کمبود مواد غذایی و نیروی کمکی ، حفظ کند . در نتیجه با نیروهای خود عقب نشینی کرد . در طول عقب نشینی ، او دو بار تلاش بیهوده ای برای فتح شهر هتره کرد و پس از آن به سوریه بازگشت .
در سال ۲۰۲ میلادی ، میان اشکانیان و روم صلح و آشتی برقرار شد و اشکانیان حاکمیت رومیان در ارمنستان و شمال بین النهرین را به رسمیت شناختند . تورج دریایی ، ایران شناس مشهور و نامی ، اینگونه استدلال می کند که سلطنت بلاش پنجم « نقطه عطفی در تاریخ اشکانیان بود ، چرا که این سلسله در این زمان اعتبار خود را از دست داد » . پادشاهان پارس دیگر نمی‌توانستند به اربابان ضعیف شده و شکست پذیر اشکانی خود تکیه کنند .در واقع ، در سال ۲۰۵ / ۲۰۶ ، بابک ، یک حاکم محلی در پارس ، شورش کرد و ارباب خود ، گوچهر ، را سرنگون کرد و پایتخت پارس ، استخر را تصرف کرد و اعلام استقلال کرد . پسرش اردشیر اول ( اردشیر بابکان ) به فتوحات خود ادامه داد و امپراتوری اشکانی را سرنگون و منهدم کرد و در سال ۲۲۴ امپراتوری ساسانی را پایه گذاری کرد .
« مرگ بلاش پنجم »
سرانجام بلاش پنجم در سال ۲۰۸ میلادی درگذشت و پسرش بلاش ششم جانشین وی شد اما پسر دیگر او به نام اردوان چهارم چند سال بعد تلاش کرد تا تاج و تخت امپراطوری را تصاحب کند . اما این منجر به نبرد داخلی و تجزیه امپراتوری اشکانی شد .
عکس فوق نگاره ای از سکه ی بلاش پنجم ، بیست و هشتمین شاه اشکانی میباشد .
