بَلاش چهارم ( وَلَگَش ) ( اشک بیست و هفتم ) بیست و هفتمین شاه ایران از خاندان اشکانی است که از سال ۱۴۷ تا ۱۹۱ میلادی سلطنت کرد . پیش از او بلاش سوم و پس از او خسرو دوم ( شاه شورشی ) و بلاش پنجم ( جانشین قانونی ) بر تخت سلطنت نشستند .
بلاش چهارم فرزند مهرداد پنجم ، از دودمان اشکانیان و دارای دین و مذهب مزدیسنا بود .
وی همچنین دو فرزند با نام های پاکور و بلاش پنجم داشت .
بلاش اوایل سلطنت خود را صرف تثبیت کنترل اشکانیان بر پادشاهی میشان کرد . از سال های ١۶١ تا ١۶۶ ، وی علیه روم اعلام جنگ کرد . اگرچه نخست موفقيت با او بود و سوریه و ارمنستان را تسخیر کرد . اما درنهایت از رومیان شکست خورد و به عقب رانده شد و برای مدت کوتاهی کنترل پایتخت اشکانیان ، سلوکیه و تیسفون را از دست داد و این دو شهر به دست رومیان افتاد .
« سلطنت »
بلاش چهارم پسر مهرداد پنجم بود که از سال ١٢٩ تا ١۴٠ میلادی با پادشاه اشکانی بلاش سوم بر سر تاج و تخت و سلطنت مبارزه و نبرد کرده بود . بلاش چهارم در سال ١۴٧ کودتا کرد و جانشین بلاش سوم شد که این نشان دهنده استقرار شاخه جدیدی از سلسله اشکانیان بر تاج و تخت اشکانی بود .
در سال ١۵٠ / ۵١ ، وی بر فرمانروای اشکانی میسان ، مهرداد ، پیروز شد و اوراباز دوم را ، که به احتمال زیاد یکی از خویشاوندان و اقوام او بود ، به عنوان پادشاه جدید میسان منصوب کرد . نیرو های بلاش چهارم مجسمه هرکول ، خدای حامی خاندان سلطنتی میسان ، را تصاحب کردند و مجسمه را به معبد آپولون در سلوکیه بردند ، و در آنجا به عنوان نمایشی از پیروزی بلاش چهارم به نمایش گذاشته شد .
« جنگ با روم »
زمانی که مارکوس اورلیوس در سال ١۶١ فرمانروای جدید روم شد ، بلاش چهارم به طور ناگهانی و غیر منتظره ای علیه رومیان اعلام جنگ کرد . این تنها زمانی بود که در دوران نبرد های رومیان و اشکانیان ، اشکانیان اعلام جنگ کردند . بلاش چهارم نخست به ارمنستان هجوم برد و پسر خود پاکور را جایگزین حاکم رومی آنجا ، سوهه‌موس کرد .
در همان دوران ، هجوم غیر منتظره و ناگهانی اشکانیان به سوریه منجر به شکست سربازان رومی مقیم آنجا شد . رومیان در سال ١۶٢ پیشنهاد صلح و آشتی دادند ، ولی بلاش چهارم با جدیت آن را رد کرد . اگرچه نبرد های اشکانیان و رومیان در سال های ۱۶۱ – ۱۶۶ نخست برای اشکانیان به خوبی پیش می رفت ، اما بعد از آنکه رومی ها از شوک و شکست های اولیه بهبود یافتند ، شروع به ضدحمله کردند و سوهه‌موس را در سال ۱۶۳ به تاج و تخت ارمنستان بازگرداندند .
در همین هنگام ، اشکانیان ادسا را اشغال کردند و وائیل را به عنوان پادشاه دست نشانده منصوب کردند . مانو هشتم ، پادشاه قانونی ادسا ، نیز وادار به گریختن به امپراتوری روم شد . سپاهیان اشکانی در سال ١۶۴ از سوریه بیرون رانده شدند ، و نیز دورا اروپوس را از دست دادند . این شکست موجب شد بسیاری از حاکمان دست نشانده اشکانی بلاش چهارم را رها کنند . رومیان در سال ١۶۵ ادسا را احاطه ( محاصره ) کردند . در جریان محاصره ، شهروندان شهر پادگان اشکانی را قتل عام کردند و دروازه های آن را به روی رومیان باز کردند . رومیان وارد شهر شدند و مانو هشتم را به عنوان حاکم ادسا / اسروئن دوباره بر تخت نشاندند . او همچنین لقب ” دوست رومیان ” را گرفت .
پایتخت اشکانیان ، سلوکیه و تیسفون ، به وسیله سردار رومی اویدیوس کاسیوس در سال ١۶۵ یا ١۶۶ تصرف شد . به احتمال زیاد در همان زمان ، لژیون های رومی به ماد و آدیابن یورش بردند . با این وجود ، رومیان متحمل خسارات و تاوان سنگینی از طاعونی که در سال ١۶۶ از سلوکیه شیوع پیدا کرد ، شدند و وادار به عقب نشینی شدند . نبرد بلافاصله بعد از آن خاتمه یافت . اما بلاش چهارم طی عهد نامه صلح سال ١۶۶ با رومیان ، بیشتر شمال بین النهرین را به آنان واگذار کرد .
« اواخر سلطنت »
منابع گزارشی از نا آرامی ها یا شورش های بعد از شکست اشکانیان ، که تاریخ نویس مدرن مایکل سامر از آن به عنوان ” شکست نظامی فاجعه بار ” یاد می کند ، گزارش نمی دهد . این احتمالاً نشان می دهد که بلاش چهارم موفق شد ثبات سیاسی را حفظ کند . از دست دادن قسمت اعظمی از سرزمین های شمالی بین النهرین به این معنی بود که شهر هتره اکنون به مرز جدید آنها در غرب تبدیل شده بود . شهر هتره به وسیله دست نشاندگان اشکانی که لقب ملک ( حاکم ) را داشتند اداره و کنترل می شد . با این وجود ، به خاطر اهمیت استراتژیک بالاتری که اکنون هتره از آن برخوردار بود ، بلاش چهارم عنوان حاکم هتره را به عنوان « پادشاه » ارتقا داد و همچنین به آنها اجازه برگزاری مراسم خاص و سوگند های آیینی سنتی را داد . بعد از مرگ سوهه‌موس در سال ١٨٠ ، پسر بلاش چهارم ، بلاش پنجم ، توانست تاج و تخت ارمنستان را به دست آورد و با نام بلاش پنجم حکومت کند .
پایان حکومت بلاش چهارم با شورش خسروی دوم در سال ١٩٠ دچار نابسامانی و آشفتگی شد . خسرو دوم سکه هایی از خود در ماد ، اکباتان ، ضرب کرد . با این وجود ، پسر بلاش چهارم ، بلاش پنجم ، جانشین وی شد ، و این چنین به نظر میرسد که بلاش پنجم به سرعت موفق شد خسروی دوم را برکنار و سرنگون کند و خود با عنوان بلاش پنجم بر تخت سلطنت بنشیند .
« مرگ بلاش چهارم »
سرانجام وی در سال ۱۹۱ میلادی درگذشت .
عکس فوق نگاره ای از سکه ی بلاش چهارم ، بیست و هفتمین شاه اشکانی میباشد .
