چیش پیش شاه پارس بود که از سال ۶۵۰ تا ۶۲۰ پیش از میلاد سلطنت و حکمرانی کرد ، پیش از او هخامنش و پس از او کوروش یکم و آریارمنه بر تخت سلطنت نشستند . وی فرزند و جانشین هخامنش ( نیای بزرگ هخامنشیان و سرپرست طایفه پاسارگادیان ) ، شاه سرزمین پارس بود .
چیش پیش در پارسوماش چشم بر جهان گشود وی از خاندان هخامنشی بود .
« حکومت »
چیش پیش در طول فرمانروایی خود انشان را اشغال کرد و افزون بر پارسه بر انشان نیز چیره شد . وی صاحب دو فرزند بود که بعد از وی هر دو به پادشاهی رسیدند . یکی از این فرزندان آریارمنه و دیگری کورش یکم بود . آریارمنه به فرمانروایی پارسوماش و کورش یکم شاهِ انشان شد . بعده ها آریارمنه جای خود را به فرزندش آرشامه و کورش یکم جای خود را به کمبوجیه یکم ، پدر کورش بزرگ نخستین شاهنشاه هخامنشی داد . این اتفاق درست در زمانی بود که مادها قلمرو خود را توسعه و گسترش داده و پارسیان از آنان فرما‌نبرداری می کردند و به آن ها مالیات می پرداختند .
به روایت کتیبه بیستون که تألیف و نوشته هرودوت نیز تایید کننده آن است ، از سده هفتم پیش از میلاد در سرزمین پارس خاندان هخامنشیان حکمرانی می کردند . بعد از هخامنش بنیانگذار و موسس خاندان هخامنشی و پسرش چیش پیش این خاندان به دو شاخه جدا شد ، که هر دو در قلمرو پارس فرمانروایی داشتند . ظاهراً شاخه نخست فرمانروایان انشان و شاخه دوم فرمانروایان پارسوماش بودند و خاندان کوروش بزرگ از شاخه یکم و خاندان داریوش بزرگ از شاخه دوم بودند .
« مرگ چیش پیش »
سرانجام چیش پیش در سال ۶۲۰ پیش از میلاد درگذشت ، وی را پس از مرگ در گور دختر ( احتمالاً ) به خاک سپردند .
