بهمن جادویه که بود
بهمن جادویه (همچنین بهمن جازویه ) سردار ایرانی ساسانیان بود. او بیشتر به رهبری ساسانیان به پیروزی در برابر اعراب در نبرد پل معروف است. مرگ بهمن جادویه در هاله از ابهام نیز است. مسلمانان عرب از بهمن به عنوان ذوالحاجب (صاحب ابروهای پرپشت) یاد می کردند.
او به ضد عرب بودن شهرت داشت. او اغلب با مردانشاه، دیگر سردار ساسانی اشتباه گرفته می شود.
بیوگرافی بهمن جازویه، زندگینامه بهمن جادویه
از اوایل زندگی او اطلاعی در دست نیست، اما بهمن جادویه در سال 634 به عنوان پیرمردی ثبت شده است. بهمن احتمالاً پسر فرمانده ساسانی هرمزد جدیه بوده است.
از بهمن برای اولین بار در سال 633 به عنوان یکی از سخنگویان ساسانیان و از اعضای گروه پارسیگ به رهبری پیروز خسرو نام برده شده است.
در سال 633 پادشاه ساسانی به فرماندهی ساسانی به نام اندرز که وظیفه حفاظت از مرزهای خراسان را بر عهده داشت دستور داد تا از مرزهای غربی در برابر اعراب غارتگر ایران محافظت کند.
بهمن جادویه یکی از پهلوانان معروف در دهه 620 میلادی بود. شهرت بهمن جادویه به دلیل شمشیر زنی و جوانمردی او بود که در میان مردم ایران بسیار محبوب بود.
جنگ های سردار بهمن جادویه با اعراب
در سال 633 اندرزغار به همراه بهمن جادویه به سپاه خالد بن ولید در جنگ ولجه حمله متقابل کردند، اما شکست خوردند. بهمن پس از شکست به تیسفون بازگشت و در آنجا یزدگرد را بیمار یافت.
با این حال، بهمن به زودی به دستور دومی صادر شد تا علیه اعراب ضد حمله کند. ولی بهمن جادویه جابان را به جنگ با اعراب فرستاد. جابان که به تنهایی به جبهه غرب برای مقابله با اعراب اعزام شده بود، در جنگ الیس شکست خورد.
هنگامی که اعراب تحت فرمان ابوعبید در سال 634 میلادی در سواد لشکرکشی کردند، رستم فرخزاد بهمن جادویه و جالینوس را با نیرویی از طبقه قدرتمند که واحدهایی مانند فیل های جنگی داشتند، به مقابله با او فرستاد. معروف است که رستم به بهمن گفته است که: «اگر جالینوس همانند جنگ پیشینش بازگشت، سر او را ببر».
در جریان نبردی که به جنگ پل معروف بود، لشکر بهمن جادویه یک امتیاز داشت: فیل‌های سپاه او اسب‌های اعراب را به وحشت انداختند که بعداً منجر به کشته شدن ابوعبیده (پدر مختار) شد. سپس پل توسط یک عرب شکسته شد و حدود 4000 عرب بر اثر غرق شدن جان خود را از دست دادند و بسیاری دیگر توسط نیروهای بهمن کشته شدند.
مثنی سردار سپاه اسلام موفق شد از پل بگریزد و 3000 عرب بازمانده را گرد هم آورد. اما برخی از آنها به مدینه گریختند.
بهمن جادویه به تعقیب لشکر فراری عرب نپرداخت. زیرا در حالی که لشکریانش می خواستند از رودخانه عبور کنند و باقی مانده اعراب را تار و مار کنند، خبر رسید که گروهی از مردم تحت فرمان فیروزان در مدائن رستم فرحزاد و جناح او را سرنگون کردند و بهمن جادویه برکنار شده و به پایتخت فراخوانده شده است.
چگونگی مرگ بهمن جادویه
مرگ سردار بهمن جادویه در سال 636 میلادی در جنگ قادسیه و در حادثه عجیب شکست بزرگ سپاه ایران از اعراب رقم خورد. ما اطلاع دقیقی از این موضوع نداریم.
برخی دیگر می گویند که مرگ بهمن جادویه در قادسیه رخ نداده است و او در جنگ نهاوند نیز شرکت داشته است و اطلاع دقیقی از مرگ بهمن جادویه در دسترس نیست.
آیا بهمن جازویه ابن ملجم مرادی است؟
در منابعی مثل طبقات الکبری ملجم مرادی را با بهمن جادویه یکی دانسته اند ولی منبع محکمی در این باره در دست نیست که بتوان ملجم مرادی را بهمن جادویه دانست و نمیتوان موضوع را رد و یا آن را قبول کرد.
سرچشمه: مورونی، ام (1988). “بهمن جاذویه”. دایره المعارف ایرانیکا