در این بخش از تاپ تن های تاریخ، به تن از بزرگان و نام آوران تاریخ ایران باستان و همچنین تاریخ اساطیری ایران و نام های گرانمایگان ایران باستان همراه با توضیح کوتاهی از ایشان پرداخته ایم. این لیست فقط به بزرگان ایران باستان و قهرمانان اساطیری ایران زمین پرداخته است. گفتنی است که ترتیب این نام ها فقط بر اساس تاریخ زندگانی آنان بوده است.
1. کیومرث:
سلسله: پیشداد
اقدامات برجسته: تاسیس سلسله پیشدادی
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: کیومرث نخستين پادشاه و بنيانگذار سلسله پيشدادي در هزاران سال پيش . نام وي در اوستا گيومرتا آمده است و ذکر شده است که زرتشتيان او را نخستين انسان مي دانند . در زمان او مردم در غارها و کوهها بودند و بدن خود را با پوست حيوانات مي پوشاندند.
2. جمشید:
سلسله: پيشدادي
اقدامات برجسته: بنيان نهادن نوروز
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: جمشید یکی از پادشاهان اسطوره‌ای ایرانی است که در اوستا نیز نام او آمده‌است. پسر تهمورث – چهارمين پادشاه پيشدادي. که جشن نوروز را بنيان نهاد و رسوم و آيين هايي شادي براي ايرانيان بر جا گذاشت.
3. اسفندیار جهان پهلوان ایرانی:
سلسله: در زمان کیانیان
اقدامات برجسته: جنگ با دشمنان ایران
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: اسفندیار در روایات ملی پسر کی گشتاسب پادشاه کیانی است. در اوستا نام وی بیش از دو بار نیامده است با این همه وی یکی از پهلوانان نامی و از جمله قهرمانان جنگ های مذهبی می باشد که برای انتشار دین بهی روی داده اند.
4. آرش :
سلسله: در زمان پیشدادیان
اقدامات برجسته: جنگ با تورانیان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: ملقب به کمانگير . پهلوان ايراني در عهد منوچهر شاه که در تير اندازي سر آمد زمان خود بوده است که در جنگ ميان منوچهر و افراسياب قرار بر پرتاب کردن تيري مي گذارند تا مرز ميان ايران و توران را تعيین کند. تورانیان تا کوره های طبرستان پیشروی کرده بودند و سپاه ایران در برابر ایشان نا توان مانده بود. آرش از طربستان تيري پرتاب کرد که در مرو فرود آمد (یعنی همان مرز اصلی ایران پیش از جنگ) و بعد از آن جانش را در راه ايران زمين فدا نمود.
5. رستم تهمتن:
سلسله: در زمان کیانیان
اقدامات برجسته: جنگ با اهریمن و تورانیان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: رستم پهلوان بزرگ ايران. فرزند زال و رودابه . نواده سام و مهراب کابلي که در عهد کيقباد و کيکاوس و کيخسرو با تورانيان جنگيد و از خود دلاوري ها و رشادتهاي شگفت انگيز بر جاي گذاشت.
6. کيخسرو:
سلسله: کیانیان
اقدامات برجسته: جنگ با تورانیان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: کيخسرو سومين پادشاه مقتدر کياني به خونخواهي کشتن سياوش برخواست و مدتهاي زيادي با تورانيان جنگيد و در نهايت آنان را مغلوب ساخت و افراسياب را به دليل کشتن سياوش که نه تنها پدر وي بود بلکه يکي از قهرمانان نامي ايران بود کشت . پدرش سياوش و مادرش فرنگيس بود.
7. کاوه آهنگر:
سلسله: در زمان ضحاک
اقدامات برجسته: جنگ با ضحاک و آزاد کردن ایرانیان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: در زمان پادشاهی ضحاک ستمگر، شیطان در قالب آشپزی به دربار وی رفت و غذاهای خوشمزه ای برای ضحاک پخت. و به عنوان پاداش خواست که بر شانه های ضحاک بوسه زند. در اثر این بوسه شيطانی دو مار سياه بر شانه های ضحاک رویید و همان دم آشپز ناپديد شد. این بار شيطان به عنوان يک پزشک به دربار ضحاک آمده و تجويز کرد که بايد هر روز به مارها مغز سر دو جوان خورانده شود. ضحاک نیز دستور داد هر روز دو تن از جوانان برومند سرزمين را کشته و مغز آنان را به مارها بدهند. کاوه آهنگر نيز که مانند خيلی های ديگر از ظلم و ستم ضحاک به تنگ آمده بود، پيشبند چرمين آهنگری (درفش کاویانی) خود را بر سر نيزه زد و با ياری مردم ضحاک را شکست داده و فريدون را بر اورنگ پادشاهی نشاند. بعدها این پرچم که نشان سربلندی و پايداری ملت ایران بود به درفش ملی کاويانی تبديل شد. (این پرچم در زمان حمله مسلمانان توسط عمر در آتش افکنده شد)
8. فریدون :
سلسله: در زمان ضحاک
اقدامات برجسته: کشتن ضحاک تازی و آزادی ایرانیان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: فریدون پادشاه پیشدادی بود که با یاری کاوه آهنگر برضحاک ستمگر چیره شد. او پادشاه جهان گشت و آنگاه جهان را میان سه پسرش سلم؛ تور و ایرج بخشید. در شاهنامه از شاهان ستوده و نیک ایران است.
9. کوروش بزرگ:
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: تاسیس امپراتوری ایران
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: کوروش بزرگ فرزند كمبوجيه و ماندانا اولين كسي بود كه فلات ايران را براي نخستين بار در تاريخ زير يك پرچم در آورد و پادشاهي ايران را تشكيل داد. امپراتوری او یعنی هخامنشیان به بزرگترین امپراتوری روی زمین تبدیل شد.
10. کمبوجیه:
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: تصرف مصر، تاسیس نیروی دریایی ایران
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: فرزند کوروش بزرگ. او با اقتداري ستودني و باور نکردني در سال ۵۲۵ قبل از ميلاد سرزمين هاي مصر را به دليل عمل نکوهيده مصريان در برابر ايرانيان که تعداي از ايرانيان را در مصر کشتند و به تمسخر پرداختند فتح کرد و کل مصر به زير چتر پادشاهي ايران در آورد و نیروی دریایی ایران را برای نخستین بار تاسیس کرد.
11. داریوش بزرگ:
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: تبدیل ایران به بزرگترین امپراتوری جهان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: داریوش بزرگترین پادشاه جهان….منش نیک و بزرگی او زبانزد همه مردم دنیاست. داریوش ایران را به اوج عظمتش در طول تاریخ رساند و در مدت بسیار کوتاهی توانست در حدود 20 جنگ بزرگ پیروز شود. در زمان او هخامنشیان به اوج قدرت رسیدند.
12. اسکیلاس:
سلسله: در زمان هخامنشیان
اقدامات برجسته: کاشف و طراح قنات
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: اسکیلاس دوره هخامنشی (زمان حکومت داریوش از سال ۴۸۶ تا ۵۲۱ پیش از میلاد) دریانورد و مکتشف و مهندس سازنده قنات بود و خدمات بسیار زیادی برای امپراتوری ایران انجام داد.
13. ژوپير(ژوپيروس):
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: تصرف بابل
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: ژوپیر(هرمزد فارسی) فرمانده گارد جاويدان سردار شجاع سپاه داریوش بزرگ بود که نقش بزرگی را در فتح بابل بدست داريوش ايفا کرد. توانست بابل به امپراتوری ایران بازگرداند.
14. آرتاخه:
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: مهندس و سازنده کانال آتوس
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: آرتاخه در دوره هخامنشی (زمان خشایار شاه) مهندس و سازنده کانال آتوس بود و خدمات زیادی برای شاه بزرگ انجام داد.
15. استانس :
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: کاشف و شیمیدان بزرگ
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: شیمیدان و استاد دموکریتوس در دوران هخامنشیان بود که خدمات فراوانی را عرضه کرد.
16. آرتمیس:
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: جنگ با یونان و تصرف آتن
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: آرتمیس نخستين زن دريانورد ايراني است كه در حدود۲۴۸۰ سال پيش، فرمان درياسالاري خويش را از سوي خشايارشاه هخامنشي دريافت كرد و اولين بانويي مي باشد كه در تاريخ دريانوردي جهان در جايگاه فرماندهي دريايي قرار گرفته است. در سال ۴۸۴ پيش از ميلاد، هنگامي كه فرمان بسيج دريايي براي شركت در جنگ با يونان از سوي خشايارشاه صادر شد، آرتميس يكي از فرمانروايان سرزمين كاريه (يكي از بخشهاي سوريه كنوني) با 5 فروند كشتي جنگي كه خود فرماندهي آنها را در دست داشت، به نيروي دريايي ايران پيوست. در اين جنگ كه ايرانيان موفق به تصرف آتن شدند، نيروي زميني ايران را ۸۰ هزار پياده و 80 هزار سوار تشكيل ميداد و نيروي دريايي ايران شامل۱۲۰۰ كشتي جنگي و 3 هزار كشتي حمل ونقل بود. آرتميس در سال۴۸۰ پيش از ميلاد در جنگ سالاميس كه بين نيروي دريايي ايران و يونان درگرفت، شركت داشت و دلاوري هاي بسياري از خود نشان داد و با ستايش دوست و دشمن روبرو شد.
17. آريه:
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: جنگ با اردشیر دوم
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: آريه سردار معروف و بزرگ ايراني که به حمايت از پادشاهي کورش کوچک(برادر اردشیر دوم) برخواست و در جنگ کوناکسا شهامت های بسیاری از خود نشان داد تا سپاه کوروش کوچک پیروز شود ولی خود کوروش کوچک در جنگ کشته شد.
18. آریوبرزن یا آریابرزن:
سلسله: هخامنشیان
اقدامات برجسته: جنگ با اسکندر
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: آریوبرزن يكي از سرداران بزرگ تاريخ ايران است كه در برابر يورش اسكندر مقدوني به ايران زمين، دليرانه از سرزمين خود پاسداری كرد و در اين راه جان باخت و حماسه (دربندپارس) را از خود در تاريخ به يادگار گذاشت.در جنگ دربندپارس، آخرين پاسداران ايران، با شماري اندك، به فرماندهي آريابرزن، در برابر سپاهيان پرشمار اسكندر دلاورانه دفاع كردند و سپاهيان مقدوني را ناچار به پس نشيني نمودند و در اثر خیانت یکی از اسیران جنگی، اسکندر توانست به پشت سپاه آریوبرزن برسد و آریوبرزن و افراد سپاهش همگی در راه دفاع از میهن جان باختند.
.19. اشک
سلسله: اشکانیان
اقدامات برجسته: تاسیس سلسله اشکانی و شکست دادن یونانیان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: اشک نخستین شاه ایرانی پس از سقوط سلسله با شکوه هخامنشیان، بود که موسس سلسله اشکانیان است که نوادگان او نهایتا همه یونانیان را تار و مار کرده و آنان را نابود ساختند.
20. سورنا:
سلسله: اشکانیان
اقدامات برجسته: جنگ با امپراتوری روم
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: سورنا یکی از سرداران بزرگ و نامدار تاریخ است که سپاه ایران را در نخستین جنگ ایران با رومیان را فرماندهی کرد و رومی ها را که تا آن زمان قسمتی از ارمنستان و آذرآبادگان را تصرف نموده بودند، را در جنک کاره به سختی شکست داد به طوری که لژیون های قدرتمند رومی که در آن زمان بزرگترین و زبده ترین ارتش جهان باستان به شمار می رفتند، به طور کامال شکست خوردند و بیش از 20 هزار تن کشته دادند.
21. مهرداد بزرگ:
سلسله: اشکانیان
اقدامات برجسته: جنگ با سلوکیان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: مهرداد اول اشک ششم که حکومت کوچک پارتیان را به یک امپراتوری تبدیل کرد. و ایران را از گسستگی و لگام گسیختگی دوران تحت اشغال یونانیان سلوکی رهایی بخشید . وی در سال ۱۶۰ تا ۱۴۰ قبل از میلاد با نبردهای وطن پرستانه ایالتهای ماد – پارس – خراسان – بابل – آشور – هرات و سیستان و . . . را جزو ایران بزرگ نمود . وی پادشاه سلوکیان را اسیر نمود و با وی با انسانیت رفتار کرد و به او در گرگان مستقر ساخت و برای حسن نیت به آنان با دختر وی ازدواج نمود . او را از بزرگ ترین اشخاص موثر در تاریخ ایران نامیده اند . که به راستی اگر ظهور نمی کرد امروز مشخص نبود ما در کجای تاریخ جای داشتیم. برخی مورخان مهرداد یکم را موسس واقعی سلسله اشکانیان می نامند.
22. اردشیر بابکان:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: تاسیس سلسله ساسانی
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: اردشیر بابکان موسس امپراتوری بزرگ ساسانی، یکی از بزرگترین پادشاهان ایران است که توانست قدرت امپراتوری ایران را بار دیگر پس از ضعف اشکانیان به اوج خود برساند و سپس دستور داد تا کتاب اوستا بار دیگر جمع آوری شده و از نو زنده شود.
23. شاپور دوم:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: شکست دادن اعراب و روم
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: شاپور دوم یکی از بزرگترین پادشاهان ایران است. شاپور دوم پیش از به دنیا آمدن پادشاه بوده است که این موضوع او در کل تاریخ ایران بی نظیر ساخته است. شکست دادن اعراب توسط شاپور دوم یکی از بر جسته ترین اقدامات اوست. که در آن زمان به دلیل ضعف ایران، اعراب جنوب غربی ایران را به خاک و خون کشیده بودند و شاپور در جنگی بزرگ سپاه اعراب را به طور کلی در هم شکست و طوری که حتی یک تن از آنان جان سالم به در نبرد.
24. بهرام گور:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: شکست دادن ترکان و روم
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: بهرام پنجم ملقب به بهرام گور. یکی از بزرگترین پادشاهان ایران زمین که در زمان او مردم ایران بسیار زندگی راحت و شادی را گذراندند. بهرام یکی از شاهان بزرگ ساسانی است که خود پهلوانی بزرگ بوده است. از دیگر اقدامات او شکست دادن ترکان و رومیان است.
25. انوشیروان(خسرو دوم):
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: شکست دادن روم و ترکان، اوج قدرت ایران ساسانی
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: انوشیروان دادگر ، بیست و یکمین پادشاه ساسانی ملقب به دادگر که به خوبی و نیکی مشهور بود….از او بسیار یاد شده است. او سلسلۀ ساسانی را به اوج قدرتش رسانید. او بزرگترین شاه ساسانی است که در زمان او امپراتوری ساسانی یکی از بزرگترین امپراتوری های روی زمین به شمار می رفت.
یکی
26. بزرگمهر:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: دانشمند دوره خسرو دوم
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: بزرگمهر معروف ترين و انديشمند ترين وزير دربار انوشيروان دادگر که گفتگوي هاي خرد ورزانه او در تاريخ ايران ثبت گشته است.
27. آذرپادمهراسپندان:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: نویسندگی
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: آذرپادمهراسپندان موبدان موبد و دانشمند بزرگ زمان ساسانی که در تدوین و جمع اوری نسک مختلف اوستا کوشش بسیار کرد و امروز از او پندنامه و اندرزنامه های اخلاقی بزرگی بجای مانده است.
28. یزدگرد سوم:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: یزدگرد سوم نوه خسرو پرویز در شاهنامه چهره ای نیمه مقدس دارد. در زمان او امپراتوری ایران سقوط کرد و مدنیت بزرگ ایرانی از بین رفت هر چند که یزدگرد تا حدود چندین سال از این شهر به آن شهر برای جمع آوری سپاه با اعراب بود و تا آخرین نفس برای ایران جنگید و این تلاش وی بسیار ستودنی است.
28. رستم فرخزاد:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: رستم فرخزاد سردار بزرگ ايران که در جنگ با اعراب کشته شد . او سپهسالار بزرگ ارتش ايران در زمان شاهنشاهی يزدگرد سوم بود که حماسه اي در جنگ قادسيه بوجود آورد که تاريخ نياکانمان را زيبا تر از هميشه ساخت در نهایت در راه دفاع از ایران، در جنگ با سپاه اسلام کشته شد.
29. مهران رازی:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: مهران يکي ديگر از سرداران بزرگ ايران . وي از سپهسالاران ارتش ايران ( يزدگرد ساساني ) بود و با اعراب بيابانگرد جنگيد و ابوعبيده سردار مشهور عرب را به قتل رسانيد. او در جنگ های زیادی با اعراب از جمله قادسیه و جلولا حضور داشت. او در جنگ جلولا کشته شد.
30. بهمن جادویه:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: بهمن مردانشاه نیز خوانده می شد. او یکی از سرداران ایران در زمان جنگ با اعراب در زمان یزدگرد سوم بود که در جنگ پل اعراب را شکست داد ولی سرانجام در جنگ قادسیه کشته شد.
31. پیروز:
سلسله: ساسانی
اقدامات برجسته: به قتل رساندن عمر خلیفه مسلمانان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: ملقب به پیروز نهاوندی، یکی از سپهبد های ساسانی و کشنده عمر. او در جنگ های زیادی بر علیه اعراب در ارتش ایران حضور داشت.
32. آذرفرنبغ فرخزادان:
سلسله: عباسیان
اقدامات برجسته: نویسندگی
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: آذرفرنبغ فرخزادان هیربد زرتشتی و دانشمند و حکیم بزرگی که گرد آورنده و نویسنده کتاب بزرگ دینکرد در زمان مامون عباسی بوده این کتاب مشتمل بر بسیاری از دانش نامه های مزدیسنا است که می رفت پس از حمله تازیان به فراموشی سپرده شود و با تلاش های او از بین رفتن این دانش نامه های ارزشمند جلوگیری شد.
33. سندباد:
سلسله: در زمان سلسله عباسیان
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: اسپهبد پیروز معروف به سندباد يکي ديگر از قيام کنندگان بر عليه حکوت هاي غارتگر اعراب در ايران که به جان و مال و ناموس ايرانيان تجاوز مي کردند . او اهل نيشابور بود و پس از اينکه منصور خليفه عباسي – ابومسلم خراساني را کشت وي در نيشابور به خونخواهي از ابومسلم که فردي ايراني و وطن پرست بود برخواست و قيام کرد که در نهايت با شصت هزار نفر از يارانش توسط اعراب بيابانگرد کشته شد و جان خود را در راه میهن از دست داد.
34. استاذسیس:
سلسله: در زمان سلسله عباسیان
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: سردار دلير ايران که در نواحي هرات و بادغيس و سيستان بر ضد منصور خليفه عباسي قيام کرد و عاقبت به فرمان منصور در بغداد به دار آويخته شد و يکي از سمبل هاي عرب ستيزي را در ايران به جاي گذاشت و درس وطن پرستي در برابر يورش بيگانگان براي جوانان به جاي گذاشت.
35. بابک خرمدین :
سلسله: در زمان سلسله عباسیان
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: سردار دلير و پيشواي نهضت خرمدينيان يا سرخپوشان که بر ضد حکومت عرب قيام کرد و ۲۲ سال دست يورش گران عرب را از کشور ما کوتاه کرد و مبدل به سمبلي از مقاومت ايرانيان در برابر حمله بيگانگان به کشور شد . وی در تاریخ ۲ صغر سال ۲۲۳ هجری قمری در سامرا به دستور خلیفه تازی به صورت غیر انسانی تکه تکه شد . پس از وی خانواده و همسرش نیز کشته شدند و نام ایزان و ایرانی را در آن زمان زنده کرد.
36. حلاج حسن ابن منصور حلاج:
سلسله: در زمان سلسله عباسی
اقدامات برجسته: مخالفت با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: از عرفاي مشهور ایرانی – اسلامی قرن سوم هجري که با گفتن عقايد مخالف خود عليه اعراب افراطی به شهرت رسيد . او را صاحب کشف و کرامت دانسته اند و چون در زمان المقتدر خليفه عباسي خلاف موازين و عقايد اسلاميان افراطي آن زمان سخن گفته بود به اصرار فقهاي بغداد او را دستگير و مدت هشت سال در زندان سر کرد و سپس وي را از زندان در آوردند و بعد از زدن هزار ضربه شلاق به وي هر دو دست وي را قطع کردند و سپس هر دو پاي وي را بريدند و بعد جسدش را سوزاند و اين وحشيگريهاي اعراب بارها در تاريخ ما به ثبت رسيده است.
37. مازيار:
سلسله: در زمان عباسیان
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: مازيار يکي ديگر از قيام کنندگان بر عليه حکومت اعراب در ايران . وي در طبرستان بنايي بزرگ ساخت و در جهت بازگرداندن بزرگی ايران به قبل از يورش تازيان تلاش کرد . وي در زمان معتصم عباسي قيام خود را آغاز کرد و در صدد بر آمد همگام با بابک خرمدین هویت ملی ایرانی را زنده کنند که در نهايت با جنگهاي معتصم دستگير و در بغداد کشته شد . او نيز يکي ديگر از تنديس هاي ملي گرايي ايرانيان در برابر تهاجم ديگر کشورها است.
38. مردآویج:
سلسله: آل زیار
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: مردآویج سردار بزرگ ايراني که او نيز در جهت متلاشي کردن حکومت اعراب در ايران کوشيد و جان داد . وي فرمانده لشگر اسفار پسر شيرويه عامل نصر بن احمد ساساني بود طبرستان را براي اسفار فتح کرد . پس از کشته شدن اسفار- مرداويج قزوين و همدان و اصفهان و اهواز را گرفت و لشگر المقتدر خليفه جنايتکار عباسي را شکست داد . وي در کمال تاسف در سال ۳۲۳ در حالی که قصد براندازی حکومت خلفا و زنده کردن دوبارۀ امپراتوری ساسانی را داشت، در حمام اصفهان به دست غلامان ترک کشته شد.
39. رادمان پور ماهک:
سلسله: صفاریان
اقدامات برجسته: جنگ با اعراب مسلمان و حمایت از زبان پارسی
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: ملقب به یعقوب لیث صفاری. او در سیستان بر ضد اعراب قیام کرد و یکی از ایرانیان میهن پرست بود که بسیارجوانمرد بود.
40. حکیم ابوالقاسم فردوسی :
سلسله: در زمان سلسله غزنویان
اقدامات برجسته: شاهنامه، زنده نگاه داشتن زبان پارسی
کیش: مزدیسنا
توضیح کوتاه: فردوسی شاعر حماسه سراي ايراني در سال ۳۲۹ يا ۳۳۰ هجري قمري در قريه فاز يا پاز طابران طوس به دنيا آمد. او از دهگانان طوس و از خاندان هاي اصيل آنجا بود. در آن روزگار‚ دهگانان تلاش مي كردند در برابر ارزشهاي جديدي كه دين اسلام مطرح مي كرد‚ سنت ها و آداب اجدادي خود را حفظ كنند و شايد اعظم انگيزه فردوسي براي نظم شاهنامه از همين تمايل دروني و نژادي سرچشمه مي گرفت. فردوسي زندگي آسوده و مرفهي داشت‚ اما به مرور زمان سرمايه خويش را صرف تنصيف شاهنامه كرد.كاخ رفيع و ارجمند ادب پارسي‚ بر ستون هايي سترگ كه از ديرباز مايه افتخار ايران و ايراني بوده و هستند‚ بنا شده است. شعر پارسي با تلاش و كوششي كه شكوه اين زبان را از فرش به عرش رسانده اند‚ از چنان عظمتي برخوردار است كه جهان با همه گستردگي ادبيات و هنر خود‚ در برابر ارجمندي بلامنازع شعر پارسي سر تعظيم فرود مي آورد….. فردوسی زنده کننده زبان پارسی بود، و زبان پارسی امروز ما مدیون و مرهون اوست.
سرچشمه ها:
- هزاره های گمشده – پرویز رجبی
- تاریخ ده هزار ساله ایران – عبدالعظیم رضایی
- زرین کوب
- شاهنامه فردوسی
- سایت های و وبلاگ هایی که خودم خوندم
خوانندگان گرامی می توانند نظرات خود را در باره این نوشته در بخش زیر به صورت کامنت ارسال نمایند و یا آن را درانجمن تاریخ پارسی بیان کنند.
