آریوبرزن سرداربزرگ ایران(هخامنشیان)
اسکندرمقدونی درسال۳۳۱قبل ازمیلادبعداز پیروزی وموفقیت درجنگ سوم خود با ایرانیان(جنگ آربل یا گوگمل) و شکست پایانی ایران، بر بابل و شوش چیره شد و برای دست یافتن به پارسه، پایتخت ایران به سوی این شهر روانه شد. اسکندر برای تصرف پارسه سپاهیان خود را به دو قسمت تقسیم کرد: یک قسمت به فرماندهی(پارمن یونوس)از طریق جلگه(رامهرمز و بهبهان)به سمت پارسه روانه شدند،و خود اسکندر با سپاهان سبک اسلحه راه کوهستان(کوه کهکیلویه)را درپیش گرفتند و در تنگه های دربند پارس(بعضی آن را تنگ تک آب وبعضی آنرا تنگ آری کنونی می دانند)با مقاومت ایرانیان روبرو شدند.
جنگ آریوبرزن با اسکندر
درنبرد،در بند پارس آخرین پاسداران ایران باتعداد کمی از افرادبه فرماندهی آریوبرزن در برابر سپاهیان پرشمار اسکندر جسورانه و شجاعانه دفاع کردند و سپاهیان مقدونی را ناچاربه عقب نشینی نمودند. باوجود آریو برزن و پاسداران تنگه های پارس عبور کردن سپاهیان اسکندر از این تنگه های کوهستانی امکانپذیر نبود. از این رو«اسکندر»به نقشه جنگی ایرانیان درجنگ ترموپیل متوسل شد و با یاری یک اسیر یونانی از بیراهه و گذشتن از راههای سخت و ناهموار کوهستانی خود را به پشت نگهبانان ایرانی رساند و آنان را محاصره کرد.
آریوبرزن با ۴۰ سوار و ۵ هزار پیاده و وارد کردن ضرر و تلفات سنگین به دشمن، خط محاصره را شکست و برای کمک و یاری به پایتخت به طرف پارسه حرکت کرد ولی سپاهیانی که به دستور«اسکندر»از راه جلگه به سمت پارسه رفته بودند، قبل از رسیدن او به پایتخت، به پارسه دست یافته بودند.
کشته شدن آریوبرزن
آریوبرزن با وجود واژگونی پایتخت و در حالی که به شدت و سخت در تعقیب سپاهیان دشمن بود، حاضربه تسلیم در برابر دشمن نشد
و آنقدر در نبرد و پیکار با دشمن پافشاری کرد تا گذشته از خود او،همه سپاهیان ویارانش از پای درافتادند و نبرد هنگامی خاتمه یافت که آخرین سرباز پارسی زیر فرمان ودستور آریوبرزن به خاک افتاده بود.
همچنین لازم به یادآوری است که بدانید یوتاب(به معنای درخشنده وبی مانند)خواهر آریوبرزن نیز فرماندهی بخشی از سپاهیان برادر خود را برعهده داشت ودر کوه ها راه را به روی اسکندر بست.
یوتاب درکنار برادر چنان جنگید تا هر دو کشته شدند و نامی جاوید ازخود بر جا گذاشتند و در آخر اینکه،اسکندر بعد از پیروز شدن بر آریوبرزن آن اسیریونانی راهم به جرم خیانت کشت.
