اَرشَک یکم نخستین فرمانروای پارت و همچنین بنیانگذار و نام دهنده سلسله اشکانی بود ، که از سال ۲۴۷ پیش از میلاد تا سال ۲۱۷ پیش از میلاد بر تخت سلطنت نشست .
پس از او ارشک دوم ( پسرش ) به عنوان فرمانروای سلسله اشکانی بر تخت سلطنت نشست .
وی از دودمان اشکانیان ، پسر فریاپد و دارای دین و مذهب مزدیسنا بود .
ارشک یکم یک فرزند با نام ارشک دوم ( جانشین ) داشت .
اطلاعات دقیقی از تاریخ تولد وی در دسترس نیست .
وی رهبر قبیله پارتی ، یکی از سه قبیله های اتحادیه داهه ، بود و موفق شد در وسط های قرن سوم پیش از میلاد ، آندراگوراس ، فرمانروای ایالت پارت ( امروزه شامل بخش‌هایی از ترکمنستان و ایران است ) که علیه سلسله سلوکیان عَلَم طغیان و سرکشی برافراشته بود ، را شکست بدهد و سلسله خود را برپا کند .
ارشک یکم بقیه دوران حکومت خود را به پابرجا کردن حاکمیت خود در این منطقه سپری کرد و با موفقیت تلاش های سلوکیان برای باز پس گرفتن پارت را ناکام گذاشت .
به علت دستاورد های ارشک یکم ، او به یک شخصیت محبوب و دوستداشتنی در بین فرمانرواهای آینده اشکانی تبدیل شد ، و بدین ترتیب آن‌ها از نام اشک ، به عنوان نام سلطنتی خود استفاده کردند .
هنگام مرگ او ، ارشک پایه‌های یک حکومت قدرتمند را پایه گذاری کرد ، که سرانجام تحت فرمانروایی نواده اش ، مهرداد یکم ، که عنوان سلطنتی خاور نزدیک باستان ، شاهنشاه ، را برای خود انتخاب کرد ، به امپراتوری تبدیل شد .
منابع ادبی در مورد دوران حکومت ارشک بسیار کمیاب است و منحصراً از روایات متناقض یونانی و رومی ، که قرن‌ها بعد از مرگ وی نوشته شده اند ، گرفته شده است . در نتیجه ، سلطنت و حکومت او کمتر شناخته شده است .
« سلطنت »
در حدود سال ۲۵۰ پیش از میلاد ، ارشک یکم و همراهان پارتی اش ، شهر قوچان را که نزدیک دره اترک قرار داشت ، اشغال کردند .
چندین سال بعد ، احتمالا حدود ۲۴۷ پیش از میلاد ، اشک در شهر آساک ، شهری که خود پایه گذاری کرده بود ، تاجگذاری کرد .
به طور کلی تصور می شود که تاجگذاری او در آساک به عنوان شروع سلسله اشکانی است .
حدود ۲۴۵ پیش از میلاد ، آندراگوراس ، پادشاه سلوکی پارت ، استقلال خود را از پادشاه سلوکی ، سلوکوس دوم کالینیکوس ، اعلام کرد و پادشاه مستقلی شد و برای خود سکه ضرب کرد .
بعد از جدا شدن پارت از امپراتوری سلوکی و در نتیجه از دست دادن پشتیبانی و حمایت نظامی سلوکی ، آندراگوراس در حفظ و نگهداری مرزهای خود دچار مشکل شد و حدود سال ۲۳۸ پیش از میلاد ، پارتی ها ، تحت فرماندهی ارشک یکم و برادرش تیرداد اول حمله کردند . ارشک کنترل پارت و استوا ، منطقه شمالی پارت که مرکز اداری آن قوچان بود را از دست آندراگوراس درآورد .
مدتی بعد پارتی ها بقیه پارت را از دست آندراگوراس گرفتند و او را نیز به قتل رساندند .
با فتح پارت ، اشکانیان در منابع یونانی و رومی به پارتی معروف شدند .
بر اساس گفته تاریخ نویس رومی ، ژوستین ، ارشک یکم « دولت اشکانی را پایه گذاری و تثبیت کرد ، سربازهایی را اخذ کرد ، قلعه‌ها ساخت و شهرهایش را تقویت کرد .»
وی غیر از آساک ، شهر دارا را نیز در کوه زاپورتنون ، مکانی در پارت ، پایه گذاری کرد .
نسا نیز به همین صورت به وسیله ارشک پایه گذاری شد ، و تا قرن اول پیش از میلاد به عنوان اقامتگاه سلطنتی اشکانیان مورد استفاده جانشینانش قرار گرفت .
« مرگ ارشک یکم »
وی در سال ۲۱۷ پیش از میلاد در پارت درگذشت .
عکس فوق نگاره ای از سکه ی ارشک اول ، اولین فرمانروای اشکانی میباشد .
