مهین بانو خانم دختر کوچک شاه اسماعیل یکم پایه گذار و نخستین شاه دولت صفوی و تاجلی بیگم بود . وی کوچکترین خواهر شاه تهماسب دومین پادشاه سلسله صفوی بود .
وی از خاندان صفوی و دارای دین و مذهب اسلام ، شیعه بود .
« زندگی نامه »
مهین بانو خانم در سال ۱۵۱۹ میلادی در تبریز زاده شد . وی در سن پنج سالگی پدرش را از دست داد و تحت آموزش عالی در دربار قرار گرفت . او به سیاست علاقه زیادی داشت و تاجلی بیگم ( مادرش ) وی را به خوبی با آن آشنا کرد . مهین بانو بعد از مرگ مادرش در سال ۱۵۴۰ به عنوان یگانه مشاور برادرش ، شاه تهماسب برگزیده شد . مهین‌بانو در طول حکومت برادر خود به بزرگترین بانوی امپراتوری صفوی تبدیل شد . او هرگز ازدواج نکرد و تمامی زندگی خودش را وقف دولت پدر و برادرش کرد ، اما پس از مرگ برادرش بهرام میرزا ، سرپرستی سه فرزند وی را به نام های ، سلطان حسین میرزا ، سلطان ابراهیم میرزا و سلطان بدیع‌الزمان میرزا را بر عهده گرفت و آن ها را بزرگ کرد سپس با خواست او دو پسر کوچکتر بهرام میرزا با دو دختر بزرگ شاه طهماسب پیمان زناشویی بستند و مهین بانو بعد از آن لقب سلطانم گرفت .
مهین بانو سلطانم از زمان مرگ مادرش تا زمان مرگ خود ، به مدت ۲۲ سال در سیاست حضور داشت . او پیوسته با خرم سلطان ( یکی از قدرتمند ترین و تاثیرگذار ترین زنان تاریخ عثمانی ) نامه نگاری می کرد و علت آن ها حملات زیاد عثمانی ها به آذربایجان و پناهنده شدن شاهزاده بایزید در قزوین بود و بعد از مرگ خرم سلطان این نامه نگاری ها با مهرماه سلطان دختر خرم سلطان ادامه پیدا کرد البته پیوسته در میان این نامه نگاری ها تحفه هایی دو جانبه نیز رد و بدل میشد که مشهور ترین آن ها فرش ایرانی است که به خرم سلطان پیشکش شد . او همچنین با حمیده بانو بیگم ملکه دربار گورکانیان نیز نامه نگاری داشته است .
« اعتقادات »
وی همانند دیگر اعضای خانواده به باور های شیعه معتقد بود و اهل توبه و خداپرستی و عمل به امور شرعی بود . در سفر زیارتی خود به مشهد ، پنجره طلا را سامان داده و بار دیگر ، اسباب و قنادیل همراه برد و جمیع سادات و علما و فضای آنجا را تفقّد نمود . همچنین هر ساله مبلغی کلی را نذر بر چهارده معصوم می کرد و سرپرستی آن را هم با پادشاه وقت قرار می داد . علی رغم آنکه بین‌النهرین از ایران و حاکمیت صفویه خارج شده بود ، او هر ساله مبلغ قابل توجهی را برای اهالی کربلا ، نجف ، جبل عامل ، سادات مدینه و هزینهٔ اسباب و یراق آستان های مقدس میفرستاد .
او جواهرات خود را وقف و نذر امام زمان و امام رضا کرده بود .
« مرگ مهین بانو سلطانم »
مهین بانو سلطانم سرانجام در سال ۱۵۶۲ درسن ۴۳ سالگی در قزوین درگذشت و طبق وصیت خودش در اردبیل در آرامگاه پدرش به خاک سپرده شد .
