بیوگرافی
خشایارشای دوم هفتمین شاه از سلسله هخامنشیان است که به مدت 45 روز پادشاه ایران زمین بود. (424 پیش از میلاد) خشایارشای دوم تنها فرزند اردشیر یکم از ملکه داماسپیا بود. نام خشایارشا به معنی مرد شجاع و پهلوان است و در این جا به معنای شاه قهرمان می باشد.
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه نام خشایارشای دوم را “خسرو الثانی” نگاشته است و همچنین خشایارشای بزرگ (خشایارشای یکم) را به صورت “اخشورش” و “خسرو اول” نوشته است و از این نکته می توان دانست که منظور وی از خسرو ثانی همان خشایارشای دوم است.
پادشاهی خشایارشای دوم
به دلیل این که پادشاهی خشایارشای دوم بسیار کوتاه بوده است، سرچشمه (منابع) درستی در دست نیست و داستان پادشاهی وی تنها در کنار دیگر پادشاهان به صورت گذرا آمده است و حتی در اسناد بابلی به جا مانده از آن دوران نیز از وی به عنوان شاه هخامنشی نامی برده نشده است.
همانطور که گفته شد خشایارشای دوم تنها فرزند اردشیر یکم و ملکه بزرگ داماسپیا بود و در زمان پادشاهی اردشیر یکم، ولیعهد رسمی وی به شمار می رفت. ناگفته نماند که به جز خشایار 16 برادر دیگر هم داشت که از همسران غیر عقدی اردشیر یکم زاده شده بودند . که از آن همسران وی می توان به آلوگونه، مادر سغدیانوس؛ کوسمارتیدن، مادر داریوش دوم؛ و آندریا، مادر باگاپائوس و پرنسس پاریساتیس بودند. یکی دیگر از خواهران ناتنی خشایارشای دوم به نام پرنسس پاریساتیس نیز در دربار دو تن از پادشاهان هخامنشی، داریوش دوم و اردشیر دوم، دارای نفوذ بسیار بالایی بود.
ما آگاهی از نام همسر خشایارشای دوم نداریم. ولی او دارای دختری بوده است که بعد با با نجیب زاده ای به نام هیرامنس ازدواج کرده است که نام وی در سرچشمه ها (منابع) نیامده است.
مرگ خشایارشای دوم
45 روز از پادشاهی خشایارشای دوم می گذشت که طی توطئه ای که از بدو پادشاهی وی آغاز شده بود، او را به قتل رساندند. این توطئه توسط فارناسیاس خواجه و با کمک های آلوگونه همسر اردشیر یکم و همچنین سغدیانوس پسر غیر اردشیر یکم ترتیب داده شد و طی آن به پادشاه می فراوان نوشانیدند و سغدیانوس شب هنگام او را در حالی که مست بود در اتاق وی به قتل رساند و روز بعد خود را شاه ایران اعلام کرد.
سرچشمه ها
هزاره های گمشده – رجبی
پیرنیا – تاریخ ایران باستان