باگواس خواجه که بود؟
بگوآس یا باگواس از مقامات برجسته ایرانی بود که تا زمان مرگش وزیر (رئیس وزیر) امپراتوری هخامنشی بود. به گفته مورخان باگواس و اسکندر نیز درارتباط بوده اند. باگواس دارای یک سیاست بسیار هوشمندانه ای بود که اگر اوضاع طور دیگری رقم می خورد با سیاست های او هخامنشیان به دست یونانیان سقوط نمی کردند.
باگواس و اردشیر سوم
(او) باگواس خواجه ای بود که بعداً وزیر اردشیر سوم هخامنشی شد. او در این نقش با ژنرال مزدور رودی منتور سردار یونانی متحد شد و با کمک او موفق شد تا احتمالاً از سال 342 پیش از میلاد، بار دیگر مصر را به استان هخامنشیان تبدیل کند. منتور ژنرال استان های دریایی شد، شورشیان را در مصر سرکوب کرد و مزدوران یونانی را نزد پادشاه فرستاد، در حالی که باگواس اداره ساتراپی ها را بر عهده داشت و چنان قدرتی به دست آورد که در اواخر سلطنت اردشیر سوم تقریباً ارباب واقعی امپراتوری بود.
باگواس شاه بزرگ را مسموم می کند
ارسس شاه هخامنشی کوچکترین پسر اردشیر سوم و آتوسا بود و انتظار نمی رفت که جانشین تاج و تخت شود. به سلطنت رسیدن غیرمنتظره او در سال 338 قبل از میلاد در نتیجه مرگ پدرش رخ داد، که با بیشتر اعضای خانواده اش توسط باگواس با کمک یک پزشک مسموم شد.
با این حال، لوحی به خط میخی (که توسط انگلیسی ها دزدیده شده در موزه بریتانیا ) نشان می‌دهد که اردشیر سوم به دلایل طبیعی مرده است.
ادامه شاه کشی باگواس
باگواس با جایگزینی اردشیر با پسرش ارسس (آرتشیر چهارم) که به نظر او کنترلش آسانتر بود، سعی کرد در سمت خود باقی بماند. ارسس در طول دو سال سلطنتش اندکی بیش از یک پادشاه عروسک خیمه شب بازی باقی ماند در حالی که باگواس به عنوان قدرت پشت تاج و تخت عمل می کرد. سرانجام، با نارضایتی از این وضعیت و احتمالاً تحت تأثیر اشراف دربار سلطنتی، که عموماً باگواس را تحقیر می کردند، ارسس شروع به برنامه ریزی برای قتل باگواس کرد.
با این حال، باگواس دوباره برای محافظت از خود ابتدا اقدام کرد و موفق شد آرسس را مسموم و بکشد. سپس باگواس پسر عموی اَرسس را به عنوان داریوش سوم به سلطنت رساند.
شاه کشی باگواس برای بار سوم
هنگامی که داریوش تلاش کرد از وزیر قدرتمند مستقل شود، باگواس سعی کرد داریوش را نیز به سرنوشت دو پادشاه قبلی دچار کند. اما به داریوش هشدار داده شد و باگواس را مجبور کرد که خود زهر را بنوشد.
بدین ترتیب بود که باگواس نتوانست برای 3 بار پیاپی پادشاهان ایران را مسموم کند و بدین ترتیب خود توسط زهری که در شراب شاه ریخته بود، جان خود را از دست داد.
باگواس و یهودیان
با توجه به Bibliotheca historica نوشته دیودور سیکولوس، باگواس با مصادره نوشته‌های مقدس معابد مصر و بازگرداندن آنها به کاهنان در قبال رشوه‌های کلان، بسیار ثروتمند شد (برگ شانزدهم. ص 51). هنگامی که کاهن اعظم اورشلیم، عیسی، برادرش یوهانس را در معبد به قتل رساند، باگواس (که از یوهانس حمایت می کرد) مالیات جدیدی بر یهودیان گذاشت و وارد معبد شد و گفت که او از قاتلی که منصب کشیشی را انجام می دهد پاکتر است.
باگواس در نوشته های دیگر
داستان بعدی، اینکه باگواس مصری بود و اردشیر سوم را به این دلیل کشت که آپیس زنده را کشته بود که فاقد مبنای تاریخی می باشد.
باگواس و اسکندر
پس از سقوط امپراتوری هخامنشیان به دست اسکندر، خانه باگواس در شوش با گنجینه های غنی توسط اسکندر مقدونی به پارمنیون اهدا شد; باغ های او در بابل، با بهترین گونه های نخل، توسط تئوفراستوس مورخ ذکر شده است.
پلوتارک نامه ای خشم آلود از اسکندر به داریوش گزارش می دهد که باگواس را یکی از افرادی می داند که قتل پدرش فیلیپ دوم مقدونی را سازماندهی کرده است.
اسم باگواس ( Bagāvahyā )از ترکیب دو واژه “بَغَ ” به معنی خدا و واژه ” وَه ” به معنی فعل اقامت داشتن است که این اسم میتواند به معنی مرد مقدس باشد.
باگواس خواجه اردشیر سوم هخامنشی واپسین شاه بزرگ این سلسله بود.
سرچشمه: برایانت، پیر (2002). از کوروش تا اسکندر: تاریخ امپراتوری ایران